چندین عنصر عملیاتی در خودرو وجود دارد که همکاری آنها باعث می‌شود تا وسیله نقلیه شما رو به جلو حرکت کند. دریچه گاز موتور اولین فاکتور تاثیرگذار روی شتاب‌گیری خودرو است. پدال گاز نیز که مستقیما به موتور متصل است و جریان هوا را در بدنه دریچه گاز برای تزریق سوخت تنظیم می‌کند نیز فاکتور مهم دیگری در روند گاز خوردن و شتاب‌گیری است. جرقه حاصل از احتراق نیز باعث پایین آمدن پیستون موتور و چرخش میل لنگ می‌شود. با فشار دادن پدال، هوای بیشتری وارد می‌شود و میل لنگ سریع‌تر می‌چرخد. این فرآیند همان چیزی است که به ماشین شما اجازه می‌دهد که شتاب بگیرد.
اما گاهی پیش می‌آید که شتاب‌گیری با اختلال مواجه شده و در اصطلاحا ماشین گاز نخورد. دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می‌شود خودروی شما در هنگام شتاب‌گیری به طور قابل توجهی قدرت خود را از دست بدهد. در این مقاله شایع‌ترین علت گاز نخوردن ماشین در حال حرکت را بررسی کرده‌ایم.
گاز نخوردن ماشین به چه معنی است؟
همانطور که اشاره شد؛ اصطلاح گاز نخوردن ماشین زمانی به کار برده می‌شود که حین رانندگی هر چقدر راننده روی پدال گاز فشار وارد می‌کند؛ خودرو شتاب کافی را نمی‌گیرد. در واقع این یعنی علی‌رقم کنش درست رانندگی که همان فشار پا روی پدال گاز است؛ خودرو واکنش مناسب که همان شتاب‌گیری است را از خود نشان نمی‌دهد.
راننده به‌خصوص رانندگانی که معمولا با سرعت و شتاب بالا حرکت می‌کنند اولین نفری است که متوجه گاز نخوردن خودرو می‌شود و اگر این مشکل به موقع حل نشود حتی ممکن است سرنشینان نیز احساس کنند ماشین به ویژه در مسیرها سربالایی جان و شتابی که از موتور انتظار می‌رود را ندارد.
علت گاز نخوردن ماشین در حال حرکت
شتاب کم و گاز نخوردن خودرو می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. با این وجود به عنوان مالک باید دقیقا بدانید که خرابی و مشکل مربوط به کدام قسمت خودرو است و برای رفع آن باید چه اقداماتی را انجام دهید. ضمن اینکه معمولا علت گاز نخوردن ماشین در حال حرکت در خودروهایی که مجهز به سیستم انژکتور هستند کمی متفاوت‌تر از ماشین‌های کاربراتوری است. اما عموما موارد زیر شایع‌ترین دلایلی هستند که با کاهش فرمان‌پذیری موتور در مقابل فشار پا روی پدال، باعث کاهش شتاب می‌شوند.
- کثیف شدن شمع ها
- خراب شدن مبدل کاتالیزوری
- خراب شدن کلاچ ماشین
- خراب شدن سنسورهای ماشین
کثیف شدن شمع ها
شمع یک وظیفه بسیار مهم در سیستم احتراق دارد که آن هم کامل کردن روند سوختن بنزین است. بنابراین اگر شمع خودرو کثیف یا بیش از حد مستهلک باشد؛ یکی از نشانه‌هایی که به دلیل جلوگیری از سوختن کامل بنزین در محفظه احتراق رخ می‌دهد؛ کم شدن قدرت و شتاب موتور است. تعویض و شستشوی دوره‌ای و منظم شمع‌ها بهترین اقدام برای جلوگیری از کاهش قدرت و شتاب خودرو و نگه داشتن موتور در شرایط ایده‌آل است.
خراب شدن مبدل کاتالیزوری
تکان خوردن و لرزش‌های ناگهانی خودرو یکی از علائم ظاهری است که نشان می‌دهد مبدل کاتالیزوری دچار مشکل شده و عملکرد طبیعی ندارد. در چنین شرایطی در کنار تکان‌های غیر عادی ممکن است متوجه شوید که موتور آن کششی همیشگی را ندارد و بخشی از قدرت خود را از دست داده است. کاهش توان این مبدل به دلیل خرابی سلول‌ها و مسدود شدن مسیر عبور گازهای اگزوز باعث می‌شود که موتور اصطلاحا نتواند تنفس خوبی داشته باشد.
مهم‌ترین عارضه‌ای که اختلال در عملکرد مبدل کاتالیزوری به وجود می‌آورد؛ کاهش قدرت موتور است. اگر این کاهش قدرت همراه با خروج بویی شبیه به تخم مرغ فاسد در زمان روشن شدن موتور باشد؛ حتما باید موضوع را به صورت جدی پیگیری کنید. چرا که بروز این دو علامت به صورت همزمان به طور قطع نشانه‌ای از خرابی مبدل کاتالیزوری خودرو است.
خراب شدن کلاچ ماشین
گاز نخوردن موتور و کاهش چشمگیر شتاب خودرو یک علت شایع دیگر نیز دارد و آن هم چیزی به جزء کاهش سطح مایع گیربکس یا خراجی کلاچ نیست.
خراب شدن سنسورهای ماشین
در تمام خودروهای مدرن، چندین سنسور یا همان حسگر وجود دارد که وظیفه اکثر آنها، اطلاع‌رسانی به کامپیوتر یا همان ECU است. نقص در عملکرد هر کدام از این قطعات کوچک اما حساس می‌تواند کامپیوتر را دچار اشتباه کرده و عملکرد سیستم‌های مختلف ماشین را دچار اختلال کند. موارد زیر از جمله مهم‌ترین سنسورها در خودرو هستند که خرابی آنها معمولا علت گاز نخوردن ماشین در حال حرکت است:
- خرابی سنسور اکسیژن
سنسور اکسیژن به حسگری گفته می‌شود که وظیفه اصلی آن نظارت بر روی گازهای خروجی از اگزوز است. این سنسور با نظارت بر روی کیفیت و کمیت این گازها می‌تواند نسبت هوایی که در موتور وجود دارد و سوختی که وارد آن می‌شود را تجزیه و تحلیل کند. اطلاعات حاصل از این تجزیه و تحلیل، توسط سنسور اکسیژن به ECU ارسال می‌شود.
بنابراین خرابی در عملکرد سنسور اکسیژن باعث می‌شود که موتور نتواند نسبت درست هوا به سوخت را در زمان احتراق تشخیص دهد. این تشخیص اشتباه سبب می‌شود که یا بنزین کمتری وارد محفظه شده و یا بیشتر ظرفیت محفظه احتراق با سوخت پر شود. در نتیجه نسبت نادرست هوا به سوخت باعث می‌شود که هنگام رانندگی هر چقدر به پدال گاز فشار وارد کنید؛ موتور به اندازه کافی گاز نخورد.
- خرابی سنسور موقعیت میل بادامک
سنسور میل بادامک نیز مانند سایر سنسورهای خودرو اطلاعات به دست آمده در مورد سرعت میل بادامک را به ماژول کنترل الکترونیکی (ECM) منتقل می‌کند. ECM بعد از دریافت این اطلاعات، به کمک ECU میزان پاشش سوخت به درون محفظه احتراق و زمان دقیق جرقه زدن را تعیین می‌کند. طبق آنچه که گفته شد؛ سنسور موقعیت میل بادامک تاثیر زیادی برروی زمان‌بندی موتور دارد. بنابراین اگر به هر دلیلی کارکرد آن با اختلال مواجه شود؛ روند گاز خوردن موتور نیز دچار مشکل می‌شود.
- خرابی سنسور MAF
MAF که به سنسور جریان هوای انبوه نیز شهرت دارد به حسگری گفته می‌شود که روی جرم هوای جریان یافته به داخل موتور نظارت داشته و مقدار آن را به ماژول کنترل نیرو (PCM) گزارش می‌دهد. PCM بعد از دریافت این اطلاعات، بار وارد شده بر روی موتور را تعیین می‌کند. مهم‌ترین نشانه‌ای که خرابی این سنسور در خودرو ایجاد می‌کند؛ کاهش عملکرد موتور و گاز نخوردن صحیح آن با وجود فشار زیاد بر روی پدال است.
علت گاز نخوردن ماشین در حال حرکت در سیستم های انژکتوری
خودروهایی که سیستم احتراق‌شان انژکتوری است معمولا به دلایل زیر با مشکل گاز نخوردن و افت شتاب اولیه مواجه می‌شود.
- وجود مشکل یا خرابی در کامپیوتر خودرو (ECU)
- کثیف بودن انژکتور
- خرابی سنسور گاز
- خرابی سنسور دور موتور
- مشکل در مپ سنسور
- خرابی سنسور پدال گاز و کلاچ
وجود مشکل یا خرابی در کامپیوتر خودرو (ECU)
ECU یکی از مهم‌ترین قطعات در خودروهای انژکتوری است که اصلی‌ترین وظیفه‌اش کنترل واکنش سنسورها یا همان حسگرهایی است که مستقیما با کارکرد موتور در ارتباط هستند. بنابراین نقش ECU در کارکرد صحیح موتور خودرو انکار نشدنی است. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های اختلال در عملکرد کامپیوتر یا همان ECU خودرو، گاز نخوردن موتور و شتاب پایین است.
کثیف بودن انژکتور
انژکتور هم مانند ECU بخش مهمی از سیستم احتراق خودرو محسوب می‌شود و گرفتگی یا کثیفی آن می‌تواند عملکرد موتور را با اختلال مواجه کند. بنابراین لازم است در سرویس‌های دوره‌ای یا حداقل سالی دو بار، انژکتور را تمیز و پاکسازی کنید.
خرابی سنسور گاز
سنسور گاز یکی از مهم‌ترین حسگرها در خودروهای دنده اتوماتیک است. این سنسور در مجاورت استپر و روی دریچه گاز قرار دارد و وظیفه‌اش کنترل پاشش سوخت به درون انژکتور است. پس اگر سنسور گاز به هر دلیلی خراب شود؛ این فرآیند به درستی انجام نمی‌شود و موتور به دلیل سوخت کم، بد گاز می‌خورد. موارد زیر از جمله دلایلی هستند که باعث می‌شوند سنسور گاز خراب شود:
- ثابت ماندن دور موتور در حالت پایین
- بالا ماندن دور موتور در حالت پایین
- دیر پایین آمدن دور موتور
خرابی سنسور دور موتور
این سنسور اطلاعاتی را در مورد دور لحظه‌ای موتور در اختیار ECU قرار می‌دهد و اگر عملکرد ضعیفی در این اطلاع‌رسانی داشته باشد؛ کامپیوتر نمی‌تواند فرمان درست یه موتور بدهد و در نتیجه با جود فشار روی پدال گاز ماشین شتاب نمی‌گیرد و گاز نمی‌خورد.
مشکل در مپ سنسور
مپ سنسور نیز مانند دیگر حسگرهایی که در خودرو وجود دارد به ECU متصل است و اطلاعاتی را در مورد قطعات مختلف به مغز متفکر خودرو می‌دهد. مهم‌ترین وظیفه این سنسور، نشان دادن اطلاعاتی در مورد هوای مکش شده به ECU است. اگر کامپیوتر نتواند تشخیص دهد که چقدر هوا به داخل موتور وارد شده است؛ قادر نخواهد بود کنترلی روی میزان باز و بسته بودن دریچه هوا داشته باشد. نتیجه این فرآیند ناقص هم چیزی به جز گاز نخوردن موتور نیست.
خرابی سنسور پدال گاز و کلاچ
این سنسور هم دقیقا مثل دیگر حسگرها، اطلاعات مهمی را در مورد فشار وارده بر روی پدال گاز و کلاچ به ECU منتقل می‌کند. بنابراین هرگونه مشکلی که عملکرد این سنسورها را مختل کند باعث می‌شود که موتور بد گاز بخورد.
آشنایی با راه حل های جلوگیری از گاز نخوردن ماشین
اگر می‌خواهید از بروز عللی که در بالا به آنها اشاره شده است پیشگیری کنید؛ بهترین راه چک کردن و معاینه قطعاتی است که از خرابی آنها به عنوان علت گاز نخوردن ماشین در حال حرکت نام برده شد. علاوه بر اینکه باید سرویس‌های دوره‌ای را به موقع انجام داده و حواستان هنگام رانندگی و فشار بر روی پدال گاز به واکنش خودرو باشد؛ استفاده از بنزین باکیفیت نیز می‌تواند عملکرد موتور را در شرایط ایده‌آل نگه دارد.
توصیه می‌کنیم اگر خودروی شما صفر کیلومتر است؛ از همان ابتدا بنزین سوپر استفاده کنید. گرچه تشخیص علت دقیق گاز نخوردن ماشین نیاز به تخصص داد و فقط از عهده یک تعمیرکار ماهر و آموزش دیده برمی‌آید؛ اما جلوگیری از وقوع این مشکل کار زیاد پیچیده‌ای نیست. کافیست به نکاتی که در ادامه اشاره کرده‌ایم توجه کنید و در هنگام رانندگی آنها را مد نظرتان قرار دهید. مواردی که ذکر شد معمولا شرکت های اجاره ماشین نیز چک می کنند تا خودرو در بهترین حالت از نظر فنی به مشتریان خو ارائه دهند.
- بررسی دقیق تمام قطعاتی که باعث گاز نخوردن ماشین می‌شوند
- رفع به موقع مشکلات جزئی خودرو
- استفاده از سوخت استاندارد و مرغوب مانند بنزین سوپر