کروز کنترل یکی از آپشن‌های بسیار ارزشمندی است که به تازگی راه خود را برای ورود به صنعت خودروسازی باز کرده است. بدون کروز کنترل، سفرهای جاده‌ای طولانی، حداقل برای راننده، خسته‌کننده‌تر خواهند شد. طی چند سال گذشته، با افزایش مداوم ترافیک در مسیرهای شهری و جاده‌ای، نسخه اولیه این سیستم کم‌کم در حال از رونق افتادن بود تا اینکه مهندسان ورژن جدید از این آپشن با نام سیستم کروز کنترل تطبیقی را طراحی کردند. این سیستم به خودروی شما این امکان را می‌دهد که به صورت مداوم سرعت حرکت خود را برای حفظ فاصله ایمن با سایر خودروها تغییر داده و آن را متناسب با شرایط ترافیک جاده تنظیم کند. در این مقاله، نحوه عملکرد سیستم کروز کنترل و ورژن جدید آن یعنی کروز کنترل تطبیقی را توضیح می‌دهیم.
کروز کنترل چیست؟
سیستم کروز کنترل یک آشپن بسیار مفید برای کنترل سرعت خودرو است. علاوه بر این، عملکردهای دیگری نیز برای این سیستم طراحی شده است. به عنوان مثال کروز کنترل نصب شده بر روی برخی از خودروها، با زدن یک دکمه می‌تواند به خودرو شتاب یا سرعتی معادل 1.5 کیلومتر بر ساعت ببخشد. بنابراین اگر راننده همین دکمه را پنج بار فشار دهد؛ خودرو تا 8 کیلومتر در ساعت سریع‌تر حرکت می‌کند. کروز کنترل به محض فشار دادن پدال ترمز خاموش می‌شود. علاوه بر این در سرعت‌های کمتر از 40 کیلومتر در ساعت نیز نمی‌توانید از این سیستم استفاده کنید.
انواع سیستم های کروز کنترل
به غیر از کروز کنترل‌های سنتی، 3 نوع کروز کنترل دیگر نیز وجود دارد که شرکت‌های مختلف بر روی محصولات خود نصب می‌کنند:
محدودکننده سرعت: این مدل کروز کنترل دقیقا مانند کنترل کروزهای سنتی است با این تفاوت که می‌توان به کمک آن برای خودرو حداکثر سرعت تعیین کرد.
تطبیقی: کروز کنترل تطبیقی، که به اختصار به آن ACC نیز گفته می‌شود؛ مانند کروز کنترل معمولی عمل می‌کند با این تفاوت که در این سیستم از لیزر یا رادار برای کمک به حفظ سرعت خودرو و همچنین فاصله با خودروی جلویی استفاده می‌شود.
نیمه خودکار: این سیستم سرآغاز مسیر طراحی خودروها خودران است. در این سیستم که در حال حاضر روی محصولات برندهای معتبری مانند آئودی و تسلا نصب می‌شود؛ کروز کنترل تطبیقی علاوه بر سرعت خودرو، فرمان را نیز کنترل می‌کند. البته این به معنی تمام خودران بودن خودرو نیست. بلکه گاهی اگر سیستم نتواند موانع در مسیر را تشخیص دهد؛ راننده باید کنترل فرمان را به دست بگیرد.
ما یک مقاله در مورد سیستم فرمان خودرو نوشته ایم که می توایند آن را مطالعه کنید.
روش کار کروز کنترل چگونه است؟
به طور خلاصه کروز کنترل قابلیتی است که با فعال کردن آن، خستگی راننده در مسیرهای طولانی کاهش پیدا می‌کند. این سیستم از شیوه رانندگی انسان تقلید کرده و کنترل سرعت ماشین را در اختیار می‌گیرد. با روشن کردن کروز، سرعت خودرو به جای فشار دادن پدال گاز، با یک محرکی که کنترل دریچه گاز را در اختیار دارد تنظیم می‌شود. تنظیم این دریچه روی یک حالت خاص به ماشین شما کمک می‌کند تا با همان سرعت تنظیم شده، به حرکت خود ادامه دهد.
با توجه به اینکه کروز کنترل بیشتر در ماشین های خارجی وجود دارد کار کردن با آن بسیار ساده است و در زمان اجاره ماشین حتما از شرکت ارائه دهنده روش استفاده از آن را بپرسید و بعد اقدام به استفاده کنید البته ما در ادامه روش آن را به صورت مرحله به مرحله شرح داده ایم.
مزیت‌های استفاده از کروز کنترل
مزیت اول سیستم کروز کنترل، کنترل سرعت است. از آنجایی که این سیستم به رانندگان اجازه می‌دهد تا از شتاب گرفتن ناگهانی وسیله نقلیه خود جلوگیری کرده و سرعت آن را ثابت نگه دارند؛ شانس تخطی از سرعت مجاز در جاده کاهش پیدا می‌کند. علاوه بر این، کروز کنترل مقدار مصرف سوخت موتور را نیز محدود می‌کند و شتاب و سرعت هدر رفت بنزین را کاهش می‌دهد. طبق آمارهای رسمی با تنظیم کروز کنترل خودرو روی سرعت 95 کیلومتر بر ساعت، راندمان سوخت را می‌توان به طور متوسط 17.2 درصد بهبود داد.
اجزای کروز کنترل
این سیستم از اجزای متعددی به شرح زیر تشکیل شده است:
- دکمه کنترل روی فرمان
- سنسور سرعت خودرو
- سوئیچ پدال کلاچ
- سوئیچ پدال ترمز
- سنسور موقعیت دریچه گاز
- کنترل دریچه خلاء
- محرک خلاء
- ECU
مغز متفکر این سیستم یک کامپیوتر کوچک یا همان ECU است که معمولا در زیر کاپوت یا پشت داشبورد قرار دارد. این کامپیوتر به سنسور موقعیت دریچه گاز و چندین سنسور دیگر متصل است و فرمان اصلی، تحت هدایت آن صادر می‌شود.
کلیدهای کروز کنترل
معمولا روی خودروهایی که مجهز به این سیستم هستند 5 دکمه وجود دارد که عملکرد هر کدام عبارتند از:
- دکمه‌های Off و On که فقط سیستم را فعال و غیرفعال می‌کنند. برخی از کروز کنترل‌ها این دکمه‌ها را ندارند و وقتی راننده ترمز می‌کند؛ سیستم به صورت خودکار خاموش و زمانی که راننده دکمه تنظیم را می‌زند روشن می‌شوند.
- دکمه Set یا Accel به خودرو فرمان حفظ سرعتی را که در حال رانندگی هستید می‌دهد. مثلا اگر هنگامی که در حال رانندگی با سرعت 90 کیلومتر بر ساعت هستید این دکمه را فشار دهید؛ سرعت خودرو روی همان 90 کیلومتر در ساعت می‌ماند. با نگه داشتن دکمه تنظیم، خودرو شتاب می‌گیرد.
- با زدن دکمه Resume به خودرو دستور می‌دهید تا سرعت خود را به آخرین سرعتی که در آن کروز کنترل را فعال کرده‌اید برساند.
- نگه داشتن دکمه Coast باعث کاهش سرعت خودرو می‌شود، درست مثل اینکه پای خود را کاملا از روی گاز برداشته‌اید.
- پدال ترمز و پدال کلاچ هر کدام دارای یک سوئیچ هستند که به محض فشردن پدال، کروز کنترل را غیر فعال می‌کند. بنابراین می‌توانید با یک ضربه ملایم روی ترمز یا کلاچ، کروز کنترل را خاموش کنید.
سیستم کروز کنترل تطبیق پذیر
در حال حاضر دو شرکت بزرگ در حال توسعه یک سیستم کاملا جدید هستند که به صورت خودکار سرعت و فاصله ایمنی خودرو را تنظیم می‌کند. این فناوری جدید که کروز کنترل تطبیقی یا تطبیق‌پذیر نام دارد؛ از رادار مخصوصی برای تشخیص سرعت و میزان فاصله با وسیله نقلیه جلویی استفاده می‌کند. کروز کنترل تطبیقی شبیه کروز کنترل معمولی است با این تفاوت که این سیستم جدید می‌تواند به طور خودکار، سرعت را به منظور حفظ فاصله مناسب بین خودروهایی که در همان لاین در حال حرکت هستند تنظیم کند. این سیستم از طریق یک سنسور راداری، یک پردازنده سیگنال دیجیتالی و یک کنترل‌کننده فاصله طولی، سرعت و فاصله را تنظیم می‌کند. اگر راننده خودرو سرعت خود را کاهش دهد یا مانعی توسط سنسورها تشخیص داده شود؛ سیستم سیگنالی را برای کاهش سرعت به موتور یا سیستم ترمز ارسال می‌کند. بعد از رفع مانع نیز سیستم مجددا خودرو را به سرعت تنظیم شده باز می‌گرداند.