تشخیص خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک به دلیل علائم آشکار و واضحی که ایجاد می‌کند کار زیاد دشواری نیست و از عهده هر کسی که یک بار هم با خودروی دنده اتوماتیک رانندگی کرده است برمی‌آید. برای رفع این خرابی‌ها کافیست که بدانید علائم خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک چیست؟ با تشخیص به موقع این علائم می‌توانید از آسیب‌دیدگی جدی گیربکس خودروی خود جلوگیری کنید. گیربکس خودروهای دنده اتوماتیک یک کابل دارد که اتصال بین جعبه دنده و مجموعه شیفتر را برقرار می‌کند.
در خودروهای دنده دستی این ارتباط توسط دو کابل ایجاد می‌شود. در هر دو صورت خرابی این کابل‌ها علائم مشابه‌ای ایجاد می‌کند. در ادامه این مقاله ضمن توضیح علائم خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک در مورد اینکه این قطعه چیست و در صورت عدم رفع خرابی آن چه مشکلاتی ممکن است ایجاد شود صحبت می‌کنیم.
وظیفه سلکتور دنده چیست؟
سلکتور گیربکس قطعه‌ای است که به شما امکان تعویض دنده را می‌دهد. این قطعه در خودروهای اتوماتیک می‌تواند به راحتی بر اساس سرعت، موقعیت تعویض دنده را تشخیص دهد. بر اساس یافته‌های این قطعه، گیربکس متوجه می‌شود که باید روی چه دنده‌ای کار کند. بنابراین با توجه به عملکرد سلکتور در خودرو می‌توان گفت که این قطعه یکی از مهمترین قطعات در نیروی محرکه هر وسیله نقلیه‌ای محسوب می‌شود و اگر اختلالی در عملکردش وجود داشته باشد؛ ممکن است وقتی قصد حرکت رو به جلو را دارید و دنده را روی حالت D تنظیم می‌کنید خودرو به عقب حرکت کند. یا وقتی می‌خواهید سرعت خود را افزایش دهید؛ گیربکس به صورت خودکار دنده را پایین بیاورد.
علاوه بر تمامی این موارد، ممکن است مشکلات دیگری نیز به وجود بیاید که همگی از علائم خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک محسوب می‌شوند و ممکن است به جعبه دنده آسیب‌های جدی وارد کنند. با این وجود، علائم این خرابی معمولا بسیار آشکار است و به همین خاطر می‌توانید تا قبل از اینکه به گیربکس آسیب برساند آن را تشخیص داده و برای رفعش به تعمیرگاه تخصصی خودروی خود مراجعه کنید. همانطور که می‌دانید گیربکس گران‌ترین و مهمترین قطعه در خودروهای دنده اتوماتیک است؛ بنابراین برای محافظت از آن لازم است علائم هر نوع خرابی جدی را بدانید تا بتوانید در اسرع وقت عکس‌العمل مناسب را انجام دهید.
مهمترین علائم خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک
در این بخش هفت علامتی که نشان می‌دهد سلکتور گیربکس در خودروهای دنده اتوماتیک خراب است را توضیح می‌دهیم:
عدم تطابق نشانگر با شماره دنده
خرابی سلکتور باعث می‌شود که چراغ نشانگر دنده با شماره دنده مطابقت نداشته باشد. به عنوان مثال وقتی دنده عملا روی حالت P یا همان پارک است؛ نشانگر پشت آمپر حرف D که به علامت حرکت رو به جلو است را نمایش دهد. کشیده شدن کابلی که اتصال بین جعبه دنده و مجموعه شیفتر را برقرار می‌کند معمولا باعث می‌شود که دنده به صورت نادرست روی نمایشگر نشان داده شود. در این شرایط برای رفع مشکل و تعویق کابل باید به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.
خاموش نشدن خودرو
یکی از علائم خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک خاموش نشدن خودرو یا خارج نشدن سویچ از مغزی استارت است. این علامت یکی از خطرناک‌ترین علائم خرابی سلکتور است؛ چرا که معلوم نیست خودروی خاموش شما روی چه دنده‌ای است. بنابراین دفعه بعدی که استارت می‌زنید؛ ممکن است عکس‌العمل خودرو شما را غافلگیر کند. اتفاق غیرقابل پیش بینی که پشت این علامت است برای سرنشینان و راننده خطرناک است و باید در اسرع وقت برطرف شود.
روشن شدن خودرو با دنده دیگر
خودروهای اتوماتیک به صورتی طراحی شده‌اند که موتورشان فقط وقتی گیربکس روی حالت P (پارک) و یا N (خلاص) است روشن می‌شود. بنابراین اگر خودروی شما وقتی دنده روی حالت‌های دیگر است روشن می‌شوند ممکن است سلکتور گیربکسش خراب باشد. در اکثر مواقع علت این اتفاق اختلال در عملکرد شیر برقی یا سلکتور است. این دو مدل خرابی معمولا علائم مشابه‌ای دارند و تشخیص آنها به عهده تعمیرکار متخصص است. گاهی نیز وجود مشکل در هر دو بخش این علامت را ایجاد می‌کند.
به دنده نرفتن خودرو
اگر وقتی خودرو را روشن کرده‌اید و قصد حرکت دارید؛ گیربکس به دنده نمی‌رود ممکن است سلکتورش ایرادی داشته باشد. معمولا این علامت نشانه‌ای از خرابی جدی مانند شکستگی سلکتور است که قابل تعمیر نیست. تا وقتی این قطعه را تعویض نکنید و مشکل به دنده نرفتن خودرو را حل نکنید؛ نمی‌توانید ماشین را حرکت دهید.
خروج صدای ساییده شدن از داخل جعبه دنده
اگر هنگام حرکت و تعویض دنده صدای ساییده شدن از داخل گیربکس شنیدید باید به خرابی سلکتور شک کنید. با وجود اینکه در اغلب خودروها، به خصوص خودروهای لوکس و جدید، تعویض دنده یک فرآیند پیچیده و یکپارچه است؛ اما نباید تولید صدای غیرطبیعی کند.
جا به جایی خشن
هرگونه تکان ناگهانی خودرو در هنگام تعویض دنده، لرزش یا تاخیر در این عملکرد می‌تواند یکی از علائم خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک باشد. با فشار دادن پا روی پدال گاز، خودرو باید به سرعت دنده را با توجه به شرایط جاده و سرعت موتور تعویض کند. اگر متوجه تاخیر در این عملکرد شدید و یا با وجود اینکه دنده را روی حالت عقب گذاشته‌اید؛ خودرو برای مدت کوتاهی به جلو حرکت می‌کند باید برای رفع مشکل احتمالی سلکتور به مکانیک مراجعه کنید.
لیز خوردن دنده
یکی از علائمی که مشکلات رایج گیربکس به وجود می‌آورد؛ لیز خوردن دنده است. این نشانه به حالتی گفته می‌شود که گیربکس به صورت ناگهانی از دنده پایین به دنده بالا می‌رود بدون اینکه سرعت خودرو را تغییر دهید. گاهی نیز وقتی خودرو در حالت شتاب گیری است؛ گیربکس به طور غیرمنتظره‌ای به دنده پایین‌تر تغییر موقعیت می‌دهد.
عدم تنظیم صحیح سلکتور چه مشکلاتی را به وجود می‌آورد؟
عدم تنظیم صحیح سلکتور گیربکس مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند که ناتوانی در درگیر شدن درایو یا روشن کردن موتور فقط دو مورد از آنهاست. روش تنظیم دقیق سلکتور به نوع انتقال و طراحی اتصال بستگی دارد.
در صورت بروز علائم خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک باید چه کار کنیم؟
همه قطعات خودرو به عنوان یک سیستم یکپارچه عمل می‌کنند و عملکردشان به شدت به یکدیگر وابسته است. بنابراین ایجاد اختلال در عملکرد هر کدام از این قطعات ممکن است کل سیستم را تحت تاثیر قرار دهد و باعث از کار افتادن دیگر قطعات به خصوص قطعات اساسی ماشین شود. برخی از قطعات علاوه بر اینکه اختلال در عملکرد دیگر قطعات ایجاد می‌کنند؛ در صورت ماندگاری خرابی‌شان می‌توانند خسارات هزینه‌بری را روی دست شما بگذارند. خرابی سلکتور گیربکس یکی از آنهاست. بنابراین اگر خودروی شما دنده اتوماتیک است توصیه می‌کنیم که در صورت مشاهده هر کدام از علائم خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک سریعا به مکانیک متخصص در زمینه تعمیر خودروی خودتان مراجعه کنید. گیربکس قطعه حساسی است که حتی کوچک‌ترین خرابی آن را باید به موقع تعمیر کنید تا آسیبی به عملکرد دیگر قطعات وارد نشود.
چرا سلکتور گیربکس خراب می‌شود؟
آب دشمن سلکتور است و در بسیاری از موارد علت خرابی این قطعه در گیربکس محسوب می‌شود. ریختن آب روی سلکتور یا تماس این قطعه با هرگونه عامل رطوبت‌زا می‌تواند عملکرد گیربکس را دچار اختلال کند. در بیشتر مواقع هنگام هواگیری موتور، سلکتور با آب تماس پیدا می‌کند. به همین خاطر است که توصیه می‌شود حتما تعمیرات دوره‌ای و سرویس‌های خودرو را پیش یک تعمیرکار مطمئن انجام دهید تا چنین مشکلات هزینه‌بری ایجاد نشود.
ضمن اینکه در زمان موتورشویی خودرو نیز باید مراقبت باشید که روی سلکتور آب نریزد. نکته بسیار حیاتی که در مورد این قطعه باید بدانید این است که سلکتور، حتی با کوچک ترین تماس با آب نیز ممکن است دچار خرابی شود. سلکتور قطعه مهمی در گیربکس محسوب می‌شود و خرابی آن حتی گاهی ممکن است جان سرنشینان خودرو را تهدید کند. اما با وجود این سطح از اهمیت، شما می‌توانید با سرویس به موقع گیربکس و سلکتور و سایر قطعات موتور پیش از اجاره ماشین از بروز مشکلات جدی برای خودروی خود پیشگیری کنید.